Seydo Azad is 35 jaar oud en vecht mee in de verdediging van Rojava. Seydo is een communist en niet Koerdisch. Hij is lid van de Marksist Leninist Komünist Parti (Turks voor Marxistisch-Leninistisch Communistische Partij of MLKP) en komt uit Turkije. Zijn organisatie behoort tot het deel van Turks links dat zich snel en met grote inzet aan de zijde van Rojava schaarde. Ze vechten zij aan zij met de Koerden en enkele van hun leden zijn omgekomen in de strijd. Vanaf het begin van de belegering door Islamitische Staat (IS) vochten MLKP-leden mee in de verdediging van Kobani en ze maakten mee hoe de stad bevrijd werd. Foto’s van hen, van hun vlaggen en van hun gesneuvelde kameraden zijn de wereld overgegaan maar in Europa is weinig over hen bekend. Dat terwijl het toch niet moeilijk is hen te vinden – als je eenmaal in Kobani bent tenminste.
De linkse revolutionairen uit Turkije wonen in een huis met een binnenhof in een van de weinige wijken van Kobani die niet geheel in puin liggen. Hier wonen niet alleen strijders van de MLKP maar ook leden van andere groepen als TIKB en TKP/ML – TIKKO [twee andere militante communistische organisaties]. Het zijn jonge mannen en vrouwen, allemaal met ervaring in straatgevechten [met Turkse ordetroepen] in Istanboel of Ankara, sommigen waren journalist bij linkse tijdschriften, sommigen studeerden. Ze kwamen allemaal naar Kobani om deel te nemen aan iets wat in deze tijden een zeldzaam verschijnsel is: dat een revolutie mogelijk is en dat dit een linkse en internationalistische revolutie kan zijn. We zitten in het binnenhof en drinken thee. Het is vijf dagen sinds Kobani op 27 januari 2015 bevrijd verklaard werd. De stemming is opgewekt, er wordt gelachen en er worden spandoeken gemaakt waarvan foto’s de wereld over gaan. Foto’s mogen alleen gemaakt worden onder strikte afspraken. Iedereen hier riskeert minstens 10 jaar gevangenis in Turkije als ze herkend zouden worden na terugkeer. In Kobani zijn ze echter vrij. Net zoals de strijders van de YPG/YPJ lopen ze gewoon over straat, ze ontvangen kameraden uit Turkije en geven (gemaskerd) interviews aan linkse media als de televisiezender van de Koerdische Communistische Partij uit Irak.
Waarom ben jij in Kobani?
Ik ben nu vier maanden in Kobani, daarvoor was ik in het kanton Cizire. Sinds drie jaar neem ik deel aan de revolutie in Rojava. Ik ben naar Kobani gekomen om me aan te sluiten bij het verzet tegen de bendes van de IS. Die wilden van Kobani een voorbeeld maken en een volk vernietigen. Er was verzet tegen deze vernietigingspoging en ik kwam hier naar toe om me daar bij aan te sluiten.
Wat gaat er door het hoofd van een linkse revolutionair uit Turkije als hij hier in het Koerdische Kobani vecht?
Wat zouden we moeten denken? De zaken zijn niet zo ingewikkeld als het vaak lijkt. Onze houding is duidelijk: de revolutie hier is ook onze revolutie. Wij zijn communisten en moeten daarom zijn waar de revolutie is, waar vrijheid is en waar bevrijding van het volk plaatsvindt. En in Rojava vindt een revolutie plaats. Het is een volksopstand in de beste zin van het woord. Als MLKP, als marxisten en communisten, kunnen wij daar niet onverschillig tegenover staan. Daarom nemen wij deel aan de verdediging van Kobani.
Wat deed je in Turkije voor je hier naar toe kwam?
Natuurlijk was ik al politiek actief in Turkije. Ik was als lid van de MLKP actief in de antifascistische beweging. Daarna ging ik naar Rojava. In onze onmiddellijke nabijheid werd een volk afgeslacht, het werd niet erkend en zijn taal werd onderdrukt. Dat raakte mij zeer en ik besloot me aan te sluiten bij de strijd voor Rojava.
Wat is zo bijzonder aan dit oord? Wat maakt Rojava anders dan Turkije?
De bijzonderheid ligt erin dat hier daadwerkelijk een revolutie plaats vindt. De vonk voor deze revolutie mag dan misschien de Koerdische opstand zijn, maar we vechten hier niet alleen voor de vrijheid van het Koerdische volk. Het gaat om meer, sommige zeggen zelfs dat de strijd hier een strijd voor de mensheid is. En dat klinkt bombastisch maar er zit wat in. Rojava is een kosmopolitische plaats, hier leven christenen, Arabieren, Turken en Koerden. En wat Rojava bijzonder maakt is dat al deze volkeren onder een dak in vrijheid kunnen leven, en zonder dat verschillen in religie en taal een probleem zijn in een gezamenlijk streven naar een nieuwe sociale ordening.
Hoe ziet de MLKP, een anti-imperialistische organisatie, de bombardementen door de Verenigde Staten?
Ten eerst kunnen we stellen dat ook al neemt de VS vandaag de IS onder vuur, dan nog behoort ze tot de mogendheden die de opkomst ervan mogelijk gemaakt heeft. Ze hebben de IS laten groeien zolang deze alleen de Iraakse en Syrische staat schade toebracht. Maar op een zeker moment begon de IS ook Amerikaanse belangen te schaden en daarom viel de VS aan. Dat is niet voor niets. De VS, net zoals elk ander imperialistisch land, zal geen doelen bombarderen of andere politieke krachten steunen als het daar geen duidelijk belang bij heeft. In Rojava wordt olie gevonden en in het kanton Cizire zijn de belangrijkste bronnen. De VS zal mee willen beslissen in de productie en verwerking hiervan. Dergelijke eisen zijn er nog niet maar als het er in de toekomst om gaat de aardolie te winnen en te verhandelen dan zullen ze deze eis stellen. Geen enkel imperialistisch land gaat ergens naartoe zonder daar belang bij te hebben, dat zou in tegenspraak met zijn wezen zijn.
Wat denk jij van het Assad regime? Een deel van radicaal links in Turkije steunt openlijk het Syrische leger.
Zowel het Assad regime als dat van Saddam zijn of waren dictaturen. Sommige mensen in Turkije mogen dan wel contact met Assad hebben, maar alleen tegen de VS zijn betekent nog niet dat je anti-imperialist bent. Die antiwesterse houding dient alleen het overlevingsinstinct van het Syrische regime. Assad keert zich tegen het Amerikaanse imperialisme en dat van de imperialistische staten in Europa maar tegelijk onderhoudt hij uitstekende banden met het Russische en Chinese imperialisme. In onze ogen is Assad slechts een marionet. Hij is een dictator, zoals Saddam dat was.
Ook in Europa volgen veel linkse mensen het politieke experiment in Rojava. Wat kunnen zij doen?
Wij roepen revolutionair-links in Europa op hier naar toe te komen en samen een nieuw Rojava op te bouwen. We hebben opgeroepen tot de vorming van internationale brigades. In het kanton Cizire is daar al mee begonnen. Er zijn communistische, socialistische, revolutionaire kameraden uit Spanje, Italië en Duitsland gekomen. Dat moet iets van blijvende duur worden. Zoals in Spanje de internationale brigades tegen het Franco-fascisme vochten, kunnen wij in Rojava internationale brigades voor de toekomst van een samenleving vormen. Wij kunnen een directe rol spelen bij de opbouw en de verdediging van dit perspectief.
Bijna vijftig jaar geleden gingen Europese radicalen naar het Midden-Oosten en steunden zij Palestijnse revolutionairen. Welk verband zie jij daarmee met de strijd hier? Wat moet Europees links voor Rojava betekenen?
Er zijn historische voorbeelden als Che Guevara, Spanje en de Palestijnse ervaring. Als je naar Palestina kijkt, zie je dat groepen als de RAF uit Duitsland maar ook andere, waaronder veel organisaties uit bijvoorbeeld Turkije, daar naar toe gingen in het kader van de strijd tegen Israëlische onderdrukking. Dat is in laatste instantie de taak van een revolutionair. Waar een volk onderdrukt wordt, moeten wij handelen, solidariteit organiseren. In het Midden-Oosten betreft dat nu Rojava. En we zijn hier. Dat is de geest van internationale solidariteit die we kennen uit de geschiedenis die hier weer tot leven komt. Tegelijkertijd hebben wij de kans elkaar beter te leren kennen. Omdat we deel uitmaken van verschillende tradities en organisaties, hebben we verschillende ervaringen die we met elkaar kunnen delen: die van linkse revolutionairen uit Duitsland, die van de MLKP, van een Spaanse beweging of van een organisatie uit Latijns-Amerika. Als dat allemaal samenkomt, kunnen we een nieuwe en sterkere dynamiek creëren.
In Kobani is de overwinning behaald maar is de toekomst van Rojava nu veilig?
In Kobani hebben we gewonnen maar de toekomst is lang niet zeker. De IS valt nog steeds aan. Het kanton Kobani wordt belegerd en de IS krijgt nog steeds versterkingen uit Taal Abyad en Raqqa. Deze belegering moet doorbroken worden. Ook Shingal moet eindelijk bevrijd worden en de bedreiging van het kanton Cizire moet afgewend worden. Ons eerste doel is de verdediging te versterken. De toekomst van de revolutie hangt verder van de wederopbouw af, Rojava heeft de ambitie een nieuwe vorm van samenleven te verwerkelijken. Daarvoor zijn we bereid onze laatste ademtocht te geven. Ik denk daarom dat Rojava een mooie toekomst wacht.
Je bent hier al langere tijd. Welk effect heeft de aanwezigheid van revolutionairen uit Turkije en van andere internationalisten op de strijd tegen IS?
Zonder ons was de overwinning niet later gekomen, laten we ons daar geen illusies over maken. Maar we kunnen wel stellen dat onze aanwezigheid de Koerdische strijders daadwerkelijk hielp te motiveren. Het is een eer hier zij aan zij met de YPG en YPJ in de frontlijn te vechten, voor ons en voor hen. Onze levensstijl en ons wereldbeeld hebben een zekere invloed, dat ontkennen we niet. We kunnen zien en voelen dat het de strijders moed geeft dat wij als revolutionairen uit Turkije hier naar toe zijn gekomen.
Vechten jullie in een speciale eenheid van de YPG?
Ik ben commandant van een eenheid met zware wapens. Onze kameraden vechten in verschillende eenheden, of het nu om sabotage-taken of raketwerpers gaat. Op elk gebied hebben we kameraden die de benodigde kennis hebben en daadwerkelijk een militaire bijdrage leveren. De internationale brigade die in Cizire gevormd wordt, neemt ook deel aan de strijd aan het front.
Krijgen jullie logistieke steun van buiten?
Nee, ondanks technische moeilijkheden proberen we zelf voor onze zaken te zorgen. We repareren defecte wapens zelf en maken zelf gepantserde voertuigen door bijvoorbeeld onze terreinwagen met staal te bepantseren om gewonden van het slagveld te kunnen halen. In Cizire hebben we gepantserde wagens met zware machinegeweren gebouwd. We zorgen zelf dat we aan wapens en gereedschap komen. In Rojava boeken we dankzij eigen kracht vooruitgang, niet dankzij steun van andere landen. Hier wordt je werkelijk creatief en uit een schroothoop maken we iets nieuws. We bouwen mortieren en hebben onze eigen munitiewerkplaats. Daaraan zie je ook dat we met zeer beperkte middelen deze oorlog moeten voeren. Aan de andere kant heeft IS de beschikking over wapens uit allerlei landen.
Hier in Kobani vechten linkse Turken samen met Koerdische kameraden tegen de IS. Heeft dat ook gevolgen voor jullie betrekkingen in Turkije? Het huidige onderhandelingsproces tussen de Koerdische beweging en de Turkse regering wordt door grote delen van Turks links zeer kritisch bekeken.
De beoordeling van dit proces mag dan tot zekere problemen geleid hebben, maar dat heeft nooit onze verhouding tot het Koerdische volk veranderd. Hier in Rojava wordt het jarenlange wederzijdse gebrek aan contacten tussen Turkse revolutionairen en de Koerdische bevrijdingsbeweging overwonnen. We groeien daadwerkelijk samen en dat creëert een steeds sterkere eenheid. Hoe meer mensen hier ons leren kennen, hoe meer sympathie er voor ons is. Onze standvastigheid in Kobani en elders in Rojava levert respect op. Dat geldt vooral voor onze martelaren die hier gevallen zijn. Serkan Tosun was de eerste MLKP-strijder die in Serekaniye het leven liet. Op de heuvel Mistenur in Kobani kwam kameraad Paramaz Kızılbaş om, net zoals de kameraden Saniye, Kader Ortakaya, Algan en Erkan. Door ons offer worden wij anders bekeken. De sympathie voor ons nam toe omdat het ons daadwerkelijk ernst is. Dat onze kameraad Algan half-Koerdisch en half-Arabisch was, heeft voor veel mensen hier een heel ander perspectief geopend. Saniye kwam als journaliste hiernaartoe maar sloot zich aan bij de strijd en sneuvelde. Dat laat zien hoeveel waarde wij hechten aan de revolutie in Rojava. Saniya had ook een andere toekomst kunnen hebben. Maar ze koos ervoor om als journaliste en lid van de MLKP de wapens op te nemen. In een interview zei ze; ‘we zullen Kobani niet opgeven, als het moet, worden we allemaal martelaren’. En ze hield zich aan haar woord. We hebben Kobani niet opgegeven maar onze vriendin is gevallen.
Onze aanwezigheid hier heeft geen invloed op de betrekkingen van de Koerdische bevrijdingsbeweging met de AKP-regering. Of we hier zijn of niet, er zijn continue moeilijkheden met de Turkse regering. Op 29 november kwam IS met een pantserwagen van de Turkse kant van de grens voor een zelfmoordaanval. De AKP-regering steunt de IS als ze dat wil. De blokkade van Kobani is daar deel van. Wat de Turkse regering natuurlijk het meest stoort is dat hier een deel van Koerdistan zijn vrijheid bevecht. Ze rekenen erop dat dit gevolgen zal hebben voor Turks Koerdistan. Het liefst zouden ze Syrisch Koerdistan vernietigd zien. Eerst probeerden ze daar het Vrije Syrische Leger voor te gebruiken en daarna maakten ze gebruik van Al Qaida franchise Al Nusra maar na de nederlaag daarvan wedden ze op IS. Maar dat werd een fiasco en leidt ertoe dat de Turkse politiek steeds agressiever word. Onze aanwezigheid in Rojava maakt de Turkse staat niks uit in dit opzicht.
Maar er zijn slechts weinig linkse activisten uit Europa in Kobani. Waarom komen ze niet?
Er zijn wel enkele organisaties uit Europa hier en we horen dat er nog andere zullen komen. Maar er zijn duidelijk ook ideologische problemen. In het internationale verband van ICOR [International Coordination of Revolutionary Parties and Organizations, een organisatie van merendeels maoïstische groepen], waar ook de MLKP bij is aangesloten en waarin bijna 40 organisaties samenkomen, wordt er in Europa kennelijk gediscussieerd over de vraag of in Rojava daadwerkelijk een revolutie plaatsvindt. In veel van de aangesloten organisaties schijnt de mening te overheersen dat hier geen revolutie plaatsvindt, in ieder geval niet in de klassieke marxistisch-leninistische zin. Het is mogelijk dat ze hierom terughoudend zijn. Als ze hier zouden komen, zouden ze echter van mening veranderen. Niemand kan toch werkelijk menen dat een revolutie in het Midden-Oosten er precies hetzelfde uit zou kunnen zien als in Europa. Elke regio, elk land heeft andere omstandigheden. Bovendien vindt hier geen socialistische revolutie plaats: het is een nationale bevrijding, een anti-imperialistische en antifascistische omwenteling. Deze kan zich in een socialistische revolutie omvormen. Je moet niet vergeten dat hier een volksopstand plaatsvindt. Maar sommigen denken dat revoluties slechts van een enkele klasse uit kunnen gaan en weigeren Rojava als een revolutie te zien. Deze verwarring onder links heeft als oorzaak het idee dat een revolutie alleen socialistisch kan zijn. Maar Rojava is een revolutie van het volk en wie dat niet erkent is hier nog niet geweest.
Dit is een licht bewerkte en ingekorte versie van een interview dat eerder verscheen in Lower Class Magazine (http://lowerclassmag.com/2015/02/rojava-ist-ein-kosmopolitischer-ort). Het interview werd afgenomen door Ernest Everhard.